Suriye’nin birliğe muhtaçlığı var

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Mısır’ın başşehri Kahire’de 11’incisi düzenlenen Gelişen 8 Ülke (D-8) Tepesi’ne katıldı. Dorukta konuşan Erdoğan, D-8’in kuruluşuna liderlik eden merhum Başbakan Prof. Dr. Necmettin Erbakan’ı rahmetle yad etti. Yaklaşık çeyrek asırlık geçmişe sahip D-8’in kuruluş ideolojisinde yer alan barış, diyalog, iş birliği, adalet ve eşitlik kavramlarının ehemmiyetinin bugün daha uygun anlaşıldığını belirten Erdoğan, şöyle konuştu: “Artan çatışmalar, krizler ve savaşlar karşısında maalesef global güvenlik ve istikrarı teminle vazifeli kurumlar sorumluluklarını yerine getirmiyor.”

“Gelinen noktada yalnızca siyasi sistemin değil, temelleri İkinci Dünya Savaşı sonrasında atılan ekonomik nizamın da önemli sarsıntılar geçirdiğini görüyoruz. Global iktisadi kurumlar cari gerçeklere ya ahenk sağlayamıyor ya da muhtaçlık duyulan dayanağı vermekte zorlanıyor. Böylesine hassas bir devirde gerçekleştirdiğimiz tepemizde alacağımız kararların, sıkıntıların tahlilinde bize rehberlik etmesini ümit ediyorum.”

Bölgede ve dünyada kıymetli hadiselerin yaşandığını vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti: “Suriye’deki son periyotta yaşanan gelişmeleri Suriye halkının çıkarını önceleyen bir yaklaşımla çok yakından takip ediyorum. Suriye halkının birliğe, dayanışmaya, uzlaşıya ve savaş yorgunu ülkelerini hızla ayağa kaldırmaya gereksinimleri var.”

“Biz de bu kuvvetli süreçte Suriye’de istikrarın sağlanmasına katkı sunmaya çalışıyoruz. Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve birliğinin yine tesisine atfettiğimiz kıymeti her fırsatta vurguluyoruz. Tüm dini, mezhebi ve etnik kümelerin yan yana, sulh içinde yaşadığı terörden arındırılmış bir Suriye’nin inşası en samimi beklentimizdir. D-8 üyeleri olarak bu şiddetli uğraşlarında Suriyeli kardeşlerimizin yanında olmamız gerektiğine inanıyorum.”

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, tepe kapsamında D-8 ülkeleri başkanlarıyla ikili görüşme gerçekleştirdi. Erdoğan, görüşmelerde Suriye konusunda Türkiye’nin, istikrarın ve itimadın hakim olduğu, terörün kökünün kazındığı, sığınmacıların istekli ve onurlu bir biçimde ülkelerine döndüğü bir Suriye’yi görmek istediğini, Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve birliğinin korunmasının gerekli olduğunu söz etti.

Erdoğan, Kahire’de İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile görüştü. Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan ile görüşmesinde, Türkiye ile İran bağlantılarının bölge istikrarının temelini oluşturduğunu, iki ülkenin 30 milyar dolar karşılıklı ticaret hacmi maksadına ulaşmak için fırsatları olduğunu, bağlantıları geliştirerek bunun gerçekleştirilebi-leceğini belirttiği söz edildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısır lideri Abdülfettah es-Sisi ile görüşmesinde ise, Türkiye’nin, tarihi ve kültürel bağları bulunan Mısır ile savunma sanayi, güç, ulaştırma ve kalkınma başta olmak üzere birçok alanda işbirliğini geliştirmeye, 15 milyar dolar karşılıklı ticaret hacmi gayesine ulaşmak için uğraş göstermeye devam edeceğini belirtti.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, görüşmede, Gazze’de kalıcı ve sürdürülebilir ateşkesin bir an evvel sağlanmasının gerektiğini, insani yardımların bölgeye kesintisiz ulaştırılması için Türkiye ile Mısır ortasındaki dayanışmanın artarak devamının yarar sağlayacağını kaydetti.

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Azerbaycan’ın, Gelişen Sekiz Ülke (D-8) Teşkilatı’na üye olduğunu duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, D-8 Teşkilatı 11. Tepe Toplantısı’nda Azerbaycan’ın, bu teşkilata oybirliğiyle üye kabul edildiği bildirildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da konuşmasında bu mevzuya değindi. D-8 Teşkilatı’nın büyütmek suretiyle tesir alanını geliştirmek için yeni üye ve ortaklara kapılarının açık olması gerektiğini belirten Erdoğan, “Bu noktada Endonezya Cumhurbaşkanımızın talebini ben de motamot paylaşıyorum. Son yıllarda kıymetli atılımlar gerçekleştiren Azerbaycan’ın teşkilatımıza üye olmasıyla birlikte bugün hamdolsun dünden daha güçlüyüz. Kardeş Azerbaycan’a D-8 ailemize ‘Hoş geldiniz’’ diyorum” dedi.

D-8 Teşkilatı 11. Tepe Toplantısı kapsamında Filistin ve Lübnan’daki Duruma Ait Özel Oturum’da konuşan Erdoğan, İsrail’in yayılmacı siyasetlerine dikkat çekti. “İlk kıblemiz Mescid-i Aksa’ya konut sahipliği yapan Kudüs-i Şerif, Yahudileştirme siyasetleriyle ezilmektedir” vurgusu yapan Erdoğan, şunları söyledi: “Lübnan ise İsrail hücumlarının hem fiziki tahribatı hem de siyasi ve toplumsal tesirleri nedeniyle ek zorluklarla karşı karşıyadır. İsrail idaresi Amerika’nın aleni birçok Batılı ülkelerin de dolaylı dayanağından cüret alarak hücumlarını genişleterek sürdürüyor. Lübnan’dan Suriye de İsrail yayılmacılığının maksadı oldu. İsrail’in Golan Tepeleri’nde yasa dışı yerleşimlerini genişletmesi dahil Suriye’nin toprak bütünlüğünü hiçe sayan adımlarını görüyoruz.”

“Suriye’nin ve bölgemizin istikrarını tehdit eden bu hukuksuzluklara D-8 olarak çok daha güçlü reaksiyon vermemiz gerektiğine inanıyorum. İslam ülkeleri olarak İsrail’e karşı atılabilecek adımlara öncülük etmeliyiz. Her şeyden evvel İsrail’e silah ambargosu uygulanması, İsrail’le ticaretin sonlandırılması ve memleketler arası alanda tecrit edilmesi çok mühimdir. Silah satışının durdurulması teşebbüsümüze ortalarında Güvenlik Konseyi’nin daimi iki üyesinin de bulunduğu 52 ülke ve 2 milletlerarası teşkilat takviye vermiştir.”

“Güney Afrika tarafından Milletlerarası Adalet Divanı’nda açılan ve Türkiye olarak bizim de müdahillik müracaatımızı yaptığımız davaya D-8 üyeleri başta olmak üzere azami sayıda ülkenin müdahil olmasını teşvik etmeliyiz. Kısa vadede Gazze’de kalıcı ateşkes ulaşmak her zamankinden daha fazla değer kazanmıştır. Bu mevzuda hepimiz elimizi taşın altına koymalıyız. Uzun soluklu gayemiz ise iki devletli tahlili hayata geçirmek için bir müzakere sürecinin başlatılması olmalıdır.”

“Ateşkesin sağlanması konusunda Katar ve Mısır’ın sürdürdüğü müzakere güçlü takviye vererek bir an önce sonuca ulaşmalıyız. Lübnan’da ateşkesin tesisi ve Suriye’de Esed rejiminin çökmesi, ümit ediyorum daha olumlu bir periyodun başlangıcı olacaktır. Lübnan’ın içinde bulunduğu düşünceli devirde daima birlikte kardeşlerimizin yanında olmamız lazım. Filistin’de olduğu üzere Lübnan’da da siyasi dağınıklığın devam etmesine müsaade vermemeliyiz.”

“Filistin’in, Lübnan’ın ve Suriye’nin iç barışının sağlanması için yeni dinamiklerin geliştirilmesine öncülük etmeliyiz. Bölge ülkelerinin birbirlerinin içişlerine karışmadan kendi ortalarında güçlü bir dayanışma içine girmesi elbet büyük ehemmiyet taşıyor. Bu çerçevede bölgemizde adil ve kalıcı bir barışın tesisi için D-8 ülkeleri olarak daima birlikte daha fazla efor harcamalıyız.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kahire’de Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile bir ortaya geldi. Görüşmede Türkiye ile Pakistan ikili bağlantıları, bölgesel ve global hususlar ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin, huzur ve güvenliğini tehdit eden terör hareketlerine karşı Pakistan’ın yanında olduğunu, Pakistan ekonomisindeki toparlanmayı memnuniyetle karşıladıklarını, iki ülke ortasındaki siyasi ve ekonomik iş birliğini artırmak için çalışmaların devam edeceğini söz etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin Suriye’deki tarihi dönüşüm sürecinde Suriye halkının yanında durmaya devam edeceğini de belirtti.