Erdoğan’dan İsveç için net bildiri: Evvel AB sonra NATO

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bugün başlayacak olan Devlet ve Hükümet Liderleri Zirvesi’ne katılmak üzere Vilnius’a gitti. Litvanya’ya hareketinden evvel Atatürk Havalimanı’nda basın toplantısı düzenleyen Erdoğan doruktaki gündem hususlarından birinin NATO’nun genişlemesi olduğuna ve Türkiye’nin, NATO’nun açık kapı siyasetini daima desteklemiş bir ülke olduğuna vurgu yaptı.

Kuzey Makedonya yalnızca isim probleminden ötürü 16 yıl boyunca kapıda bekletilirken bu siyasete verdikleri takviyesi her fırsatta tabir ettiklerini lisana getiren Erdoğan, şu sözleri kullandı: “İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik müracaatları konusunda geçtiğimiz yıl Madrid’de imzaladığımız üçlü mutabakatla bir yol haritası hazırlandı. Finlandiya, taahhütleri mucibince hareket ederek nisan ayında ittifaka resmen üye oldu.”

“İsveç konusunda ise süreç devam ediyor. İlgili kurumlarımızın İsveçli muhataplarıyla temasları şeffaf ve güzel niyetli bir yaklaşımla sürüyor. İsveç’in NATO’ya üyelik sürecinin ilerleyebilmesi, üçlü mutabakatta kayıtlı konuların yerine getirilmesine bağlıdır. Türkiye olarak terör örgütleriyle ve uzantılarıyla ayrım gözetilmeden çaba edilmesi gerektiğini söylemekten neredeyse lisanımızda tüy bitti.”

Türkiye’nin, NATO misyon ve harekatlarına en çok katkı veren birinci beş müttefikten biri olarak üzerine düşeni ziyadesiyle yaptığını belirten Erdoğan, Türkiye’nin karada, denizde, havada ileri teknolojilerden yararlanarak, ittifaka önemli kuvvet ve yetenekler sağladığını vurguladı. Erdoğan, NATO’nun da hudutları olan güney hudut bölgelerinde ve ötesinde terörle gayretlerinin devam ettiğini lisana getirerek, “Kitlesel sistemsiz göç hareketlerinin önlenmesinde ve yönetiminde global ölçekte kritik roller üstleniyoruz” diye konuştu.

Litvanya ziyareti vesilesiyle bir gerçeğin altını bilhassa çizmek istediğine işaret eden Erdoğan, şunları söyledi: “Şu an 50 yılı aşkın vakittir Avrupa Birliği kapısında bekletilen bir Türkiye var ve şu anda NATO üyesi ülkelerin çabucak hemen tamamı Avrupa Birliği üyesidir. Türkiye’yi Avrupa Birliği kapısında 50 yılı aşkın vakittir bekleten bu ülkelere buradan sesleniyorum lakin tıpkı vakitte Vilnius’ta da sesleneceğim; evvel gelin Türkiye’nin Avrupa Birliği’nde önünü açın, ondan sonra biz de Finlandiya ile ilgili nasıl onun önünü açtıysak, İsveç’in de önünü açalım.”

Erdoğan, evvelki akşam ABD Lideri Joe Biden’a da bu tabirleri kullandığını aktararak, “Vilnius’ta da bu açıklamayı yapmak durumundayım. Zira ben de şuna inanıyorum; milletimin bizden beklentisi var. Milletimizin bizden beklentisini de artık daha kaldıramayız. 50 yılı aştı. Biz Türkiye’yiz. Biz bir Çatladıkapı ülkesi değiliz. Bunun bilinmesi lazım. Tepe marjında yapacağım görüşmelerde devlet ve hükümet liderleriyle bu temasları yaparken bunları da söz edeceğim” tabirlerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Zirvesi’ne katılmak üzere geldiği Litvanya’nın başşehri Vilnius’taki temaslarına NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson görüşmesi ile başladı. Erdoğan, LIETXPO Stant ve Kongre Merkezi’nde NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’la üçlü görüşme yaptı. Görüşmede daha evvel verdiği kelamları tutmayan İsveç, Türkiye’ye yeni vaatlerde bulundu.

Toplantı ile ilgili birinci açıklamayı NATO Genel Sekreteri Stoltenberg duyurdu.

Gazetecilerin sorularını yanıtlandıran Stoltenberg, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsveç’in iştirak protokolünü TBMM’ye en kısa müddette iletme ve TBMM ile onay için yakından çalışma konusunda mutabık kaldığını duyurmaktan memnuniyet duyuyorum” dedi. Stoltenberg, dorukta İsveç vaatlerini ise şöyle sıraladı:

* Müttefikler ortasında savunma ticaret ve yatırımlarında yaptırım olmaması ve manilerin kaldırılmasına yönelik çalışmakta mutabık kalındı.

* İsveç, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve vize serbestisi dahil Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecine faal dayanak verecek.

* İsveç’in terör örgütü YPG/PYD ve FETÖ’ye takviye vermeyecek.

* NATO tarihinde birinci defa Terörle Gayret Özel Koordinatörü atanacak.

* Türkiye ile İsveç ortasında ikili güvenlik sistemi kurulacak.

ABD Lideri Joe Biden, Türkiye ile İsveç ortasındaki mutabakatın akabinde yazılı açıklama yaptı. Biden, “Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya iştirak protokollerini TBMM’ye götürmesini içeren açıklamayı memnuniyetle karşılıyorum. Avrupa-Atlantik bölgesinde savunma ve caydırıcılığı geliştirmek için Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye ile birlikte çalışmaya hazırım. İsveç Başbakanı Kristersson ve İsveç’i NATO’nun 32. üyesi olarak görmek için sabırsızlanıyorum. Stoltenberg’e kararlı liderliği için teşekkür ediyorum” sözlerini kullandı.

“İsveç’in NATO üyeliği nezdinde nasıl bir tavır sergileyeceksiniz?” sorusu üzerine Erdoğan, bu işte en son kararın TBMM’ye ilişkin olduğunu tabir etti. TBMM bu kararı vermedikten sonra burada rastgele bir adım atmanın mümkün olmadığını lisana getiren Erdoğan, “Bakın F-16’lar konusunda, vesairede hepsi neyi getiriyorlar? Diyorlar ki ‘Kongre’den geçmesi lazım.’ Onların Kongre’si varsa bizim de TBMM’miz var. TBMM’den geçmedikten sonra biz ‘Ben dedim oldu’ diyemeyiz” değerlendirmesinde bulundu.

ABD Lideri Joe Biden’ın Kongre’de kimi senatörlerin F-16 satışına muhalefetini nasıl değerlendiğinin sorulması üzerine Erdoğan, Biden’ın “Ben elimden gelen bütün imkanı seferber ediyorum” dediğini aktardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Bizden de birebirini istiyor. Alışılmış biz de kendisine dedik ki yani bizim olayla sizinki çok çok farklı. F-16 konusunda biz sizlerle NATO müttefiki olan iki ülke olarak burada atacağımız adımlarda tüm NATO düşmanlarına karşı kendimizi güçlü kılacağız. Bizim size yapmış olduğumuz ödemeler var. F-35’te yaptığımız ödeme var. 1 milyar 450 milyon dolar. Biz daha bu ödemenin karşılığını alamadık. Alışılmış artık Vilnius’ta bizim bir dar kapsamlı görüşmemiz olacak. Bu dar kapsamlı görüşmelerde kendisiyle bunları görüşeceğiz ve bu görüşmeyle birlikte de temenni ederim ki bu düşünceyi aşarız. Bunun da İsveç’le bağlı hale getirilmesi bizi ayrıyeten üzmektedir.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan ayrıyeten 17 Temmuz’da bitecek Tahıl Koridoru Anlaşması’nın uzatılması için Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’le yakın vakitte bir temasının olup olmayacağı sorulan Erdoğan, Putin’den gelecek ay bir ziyaret beklediklerini belirtti.